Bài luận cá nhân có lẽ là một trong những phần “đau đầu” nhất của bộ hồ sơ du học và cũng khiến nhiều bạn gặp trở ngại trong quá trình săn học bổng. Trong bài viết này, Scholarship EZ sẽ giúp bạn gỡ rối cách viết bài luận cá nhân thật hiệu quả nhé.
Tìm hiểu thêm:
- Cách viết Statement of Purpose (SOP) hiệu quả, ấn tượng
- 8 bước chi tiết để viết bài luận xin học bổng và 5 tips hữu ích
Bạn sẽ học được gì?
- 1 Bài luận cá nhân là gì?
- 2 Tại sao bài luận cá nhân lại quan trọng?
- 3 Phân biệt Personal Statement và Statement of Purpose
- 3.1 Về nội dung và mục đích
- 3.2 Về điều kiện và văn phong
- 4 Cách viết bài luận cá nhân trong 05 bước
- 4.1 Bước 1: Xác định mục tiêu
- 4.2 Bước 2: Self-reflection
- 4.3 Bước 3: Viết và viết
- 4.4 Bước 4: Gửi những người khác cho ý kiến
- 4.5 Bước 5: Kiểm tra, sửa và viết lại
- 5 Cách viết bài luận cá nhân: Những điều không nên
Bài luận cá nhân là gì?
Trước khi tìm hiểu về cách viết bài luận cá nhân, chúng ta cần phải xác định mình đang đối mặt với thử thách gì. Trong tiếng Việt, Personal Statement, Statement of Purpose, Letter of Motivation,… tất cả những bài viết này đều có thể được dịch thành “bài luận cá nhân”. Tuy nhiên, bản chất của những bài luận và lá thư này không giống nhau.
Vậy nên, bạn hãy lưu ý xác định loại bài luận cá nhân mà bạn cần viết là gì nhé. Đất nước và ngôi trường/ học bổng mà bạn chọn nộp hồ sơ sẽ có yêu cầu riêng về bài luận cá nhân cần thực hiện.
Nhìn chung, bài luận cá nhân là một bài tiểu luận/ bài văn ngắn khoảng 500-1000 từ (có thể du di, tùy vào chương trình và học bổng cũng như bậc học mà bạn đang nộp hồ sơ). Bài tiểu luận này sẽ đóng vai trò đại diện cho bạn trong bộ hồ sơ với tư cách là một ứng viên tiềm năng, trình bày về bản thân bạn và lý do bạn mong muốn theo học (hoặc xứng đáng để được trao học bổng). Vì vậy, đây là cơ hội để bạn thể hiện bản thân mình với hội đồng xét tuyển.
Tại sao bài luận cá nhân lại quan trọng?
Có lẽ nhiều bạn sẽ nghĩ rằng với nhiều học bổng và khóa học, thành tích học tập, kinh nghiệm làm việc và những thành tựu bạn đạt được sẽ có vai trò quyết định trong bộ hồ sơ. Điều này không sai, nếu so với các ứng viên khác bạn có thành tích cực kì nổi bật và khóa học hoặc học bổng đó đề cao thành tựu.
Nhưng, nếu mà bạn và các ứng viên khác đều có thành tích tương tự (và có thể là có sự nổi bật như nhau) thì sao? Bạn đạt thành tích cao, họ cũng vậy. Bạn thực hiện hoạt động xã hội, họ cũng vậy, dù chủ đề của mỗi người có thể khác nhau. Lúc này, bài luận cá nhân, thứ không gắn liền với GPA hay thành tựu mà tập trung vào bản thân ứng viên sẽ là yếu tố quyết định sự khác biệt giữa những bộ hồ sơ tương đồng, giữa Accept, Maybe và Reject.
Vì vậy, hiểu được cách viết bài luận cá nhân sẽ có sự ảnh hưởng lớn tới “sức nặng” bộ hồ sơ của bạn. Và nhiệm vụ của bạn, một cách đơn giản, là thể hiện được bản thân (cá tính của bạn), và thuyết phục hội đồng xét tuyển rằng bạn có khả năng và xứng đáng có cơ hội tham gia vào chương trình hoặc nhận học bổng đó.
Một bộ hồ sơ có thông tin xuất sắc, thành tích “khủng” nhưng bài luận cá nhân lại lỏng lẻo, thiếu đầu tư sẽ khiến người xét tuyển hoài nghi về chính khả năng đạt được những thành tích bạn đã nêu. Và vì vậy, nó sẽ không được đánh giá cao bằng một bộ hồ sơ ổn cùng một bài luận cá nhân tốt.
Phân biệt Personal Statement và Statement of Purpose
Có lẽ đây là hai loại bài luận mà các thợ săn học bổng thường gặp nhất. Tuy cùng được dịch ra tiếng Việt với tên gọi “bài luận cá nhân”, cùng xoay quanh bản thân ứng viên và cùng được sử dụng để thuyết phục hội đồng xét tuyển, hai bài tiểu luận này có những điểm khác biệt cần lưu ý.
Về nội dung và mục đích
Statement of Purpose thể hiện điểm mạnh và nền tảng học vấn của bạn, mục tiêu nghề nghiệp trong tương lai, chủ đề nghiên cứu bạn thấy hứng thú và lý do tại sao bạn lại phù hợp với chương trình. Ngắn gọn, statement of purpose nói về những gì bạn muốn làm, bạn muốn đạt được.
Personal Statement làm rõ động lực cá nhân của bạn khi đăng ký chương trình, những thành tựu lớn nào bạn gặp phải, thách thức bạn đã trải qua hoặc câu chuyện về những trải nghiệm đã tác động đến bạn và khiến bạn trở thành bản thân mình tại thời điểm đó. Câu chuyện cá nhân trong bài luận giúp hội đồng hiểu bạn là ai, bạn quan tâm tới điều gì và đam mê cá nhân.
Về điều kiện và văn phong
Statement of Purpose thường được yêu cầu khi bạn nộp hồ sơ các chương trình nghiên cứu, Thạc sĩ, Tiến sĩ. Vì vậy, văn phong của bài tiểu luận này sẽ có phần cẩn trọng và tính chuyên môn cao hơn.
Personal Statement thường được yêu cầu khi bạn nộp hồ sơ bậc Cử nhân và các chương trình học bổng. Với nội dung là câu chuyện cá nhân về bản thân bạn, cách viết bài luận cá nhân này được khuyến khích ít cẩn trọng và có sự thu hút, chia sẻ nơi người đọc.
Một số chương trình sẽ yêu cầu bạn nộp hai bài luận hoặc kết hợp cả 2 trong cùng một bài, vì vậy, hãy lưu ý yêu cầu và cách viết bài luận cá nhân của từng loại nhé.
Cách viết bài luận cá nhân trong 05 bước
Với những bài luận này, bạn nên dành khoảng 1-2 tháng (hoặc nhiều hơn), tùy vào thời gian bạn có để chuẩn bị thật hiệu quả. Tuy có những loại bài luận cá nhân với định hướng khác nhau, Scholarship EZ tin rằng có 05 bước cơ bản bạn có thể áp dụng vào bài luận của mình.
Bước 1: Xác định mục tiêu
Như đã trình bày ở trên, bài luận cá nhân có thể là Personal Statement, Statement of Purpose hoặc một bài viết kết hợp bởi cả hai yếu tố để mang đến cái nhìn toàn diện nhất cho hội đồng xét tuyển. Vì vậy, bước 1, bạn cần đọc kĩ yêu cầu của hồ sơ và xác định rằng họ đang tìm kiếm và cần bạn thể hiện điều gì, hướng tới mục đích gì?
Bước 2: Self-reflection
Sau khi đã xác định được điều mà hội đồng xét tuyển đang tìm kiếm và mục tiêu bạn cần thể hiện, bước 2 là thời gian khám phá bạn có gì để thể hiện và bạn có thể thể hiện điều đó qua điều gì. Hãy đặt cho mình những câu hỏi và dành thời gian ngồi lại với bản thân, ghi notes, viết nhật ký và khám phá câu chuyện của bạn.
Ví dụ, khi viết statement of purpose, bạn có thể đặt ra những câu hỏi như:
- Điều gì khiến bạn khác biệt với các ứng viên khác?
- Đam mê/ mục đích của bạn là gì? Bạn đã khám phá ra điều đó như thế nào?
- Bạn chuẩn bị cho hành trình theo đuổi ước mơ này như thế nào? Những thành tựu, ví dụ bạn có để hỗ trợ ý này là gì?
- ….
Bước 3: Viết và viết
Tại bước 3 của Bí kíp cách viết bài luận cá nhân, cuối cùng, bạn đã có thể viết! Hãy dành thời gian trong phần này và đừng ép bản thân hoàn thành trong thời gian ngắn. Tìm một môi trường bạn có thể tập trung và đầu tư công sức vào bài luận (có thể) thay đổi cuộc đời của bạn.
Nếu trong quá trình viết mà bạn cảm thấy vướng mắc, đừng ép mình quá. Hãy đứng dậy, giải tỏa đầu óc và để tâm trí bạn nghĩ về điều đó trong khi thực hiện những hoạt động khác.
Bước 4: Gửi những người khác cho ý kiến
Nếu có thể, hãy gửi một số người bạn tin tưởng, hiểu bạn và có kinh nghiệm hoặc khả năng nhận xét bài luận để họ góp ý nhé. Bạn không cần phải chọn một người lạ nhưng có nhiều kinh nghiệm để nhận xét bài vì họ sẽ không đủ hiểu bạn để nhìn ra liệu câu chuyện bạn đang kể có đúng chưa, đã thuyết phục chưa hay đưa ra góp ý bạn có thể khai thác điều gì mà bản thân chưa nghĩ đến.
Bước 5: Kiểm tra, sửa và viết lại
Vài trăm từ của bài luận có sức ảnh hưởng lớn tới hồ sơ của bạn, vì vậy, hãy dành thời gian để chăm chút tỉ mẩn và tránh những lỗi sai nhỏ như ngữ pháp, chính tả. Văn phong của bạn nên có sự tự tin, tính tích cực và thể hiện rằng đó là câu chuyện của chính bạn, không phải ai khác.
Cách viết bài luận cá nhân: Những điều không nên
- Không nên tham khảo quá nhiều, copy hoặc kể một câu chuyện không phải của mình. Hội đồng tuyển chọn có kinh nghiệm để nhìn ra những sự thiếu nhất quán, không thành thật và hồ sơ của bạn sẽ bị gạt ngay đó.
- Không sa đà vào tiểu tiết. Bạn chỉ có vài trăm từ để thể hiện thôi, hãy đưa vào những thông tin quan trọng, ví dụ và câu chuyện có giá trị.
- Không nên mang đến những ý tưởng và quan điểm quá gây tranh cãi, nhạy cảm. Bạn không biết hội đồng tuyển sinh là ai, và có thể, họ không chia sẻ cùng góc nhìn như bạn.
- Tránh phí cơ hội vào việc giải thích những khuyết điểm. Bạn có cơ hội để thể hiện những ưu điểm của mình, đừng tập trung vào việc đưa ra lý do cho những khuyết điểm hoặc mang đến không khí, thông tin tiêu cực.
Scholarship EZ hy vọng bài viết về cách viết bài luận cá nhân này sẽ mang đến những tips hữu ích cho bạn trong quá trình săn học bổng nhé! Bên cạnh những nội dung chuyên sâu, chi tiết được upload trên website của Scholarship EZ, mình cũng hướng dẫn lớp học săn học bổng EZ Apply, nơi bạn bạn sẽ được hướng dẫn cách xây dựng một bồ hô sơ xin hoc bổng chi tiết, một bộ khung “vàng” đã được tối ưu giá trị và có thể được áp dụng trong nhiều chương trình học bổng. Lớp học cũng sẽ cung cấp hướng dẫn về cách viết bài luận xin học bổng hiệu quả, tối ưu, được xây dựng từ các kinh nghiệm của mentors và phân tích case studies của hàng trăm học viên thành công.
Tìm hiểu thêm:
- Cách viết Statement of Purpose (SOP) hiệu quả, ấn tượng
- 8 bước chi tiết để viết bài luận xin học bổng và 5 tips hữu ích